İLÇEMİZ ÇAN
a) Tarih
Çan'ın kuruluş tarihi hakkında kesin bilgiler yoktur. İlçe sınırları içinde bazı antik kalıntıların bulunması burasının çok eski dönemlerden beri bir yerleşim yeri olduğunu göstermektedir. Roma döneminde Sergis adıyla bilinen yöre, 14. Yüzyılda Osmanlı topraklarına katılmıştır.
1 Ağustos 1945 de çıkarılan bir yasa ile Biga ilçesinden ayrılmış, önceleri Bayramiç ilçesine bağlı olan Etili Bucağı ile birlikte bugünkü Çan İlçesi oluşturulmuştur.
Eski dönemlerde hayvancılıkla geçimini temin eden yöre insanı yerleşim yerinin çukur bir vadide yer alması ve yoğun bir sis tabakasının bulunması nedeniyle, hayvanlarını sisli havalarda bulabilmek için her birine çan takmış. Fazla miktarda çan ihtiyacı nedeniyle bölgedeki tüm çan satıcıları buraya geldiğinden haftada bir gün "Çan Pazarı" adıyla pazar kurulmaya başlanmıştır. Bu sebeple yörenin Çan Pazarı olarak anılmaya başlandığı, zamanla Çan adının bu şekilde oluştuğu söylenmektedir.
Kurtuluş Savaşı sıralarında 1921'de Yunan işgaline ve ağır bir yıkıma uğrayan Çan, işgalden 23 Eylül 1922 de kurtulmuştur.
b) Coğrafi Durum
Marmara Bölgesinde, Çanakkale İline bağlı ve yüzölçümü 88.700 hektar olan Çan ilçesi, kuzeyde Biga ve Lâpseki, güneyde Bayramiç ve Yenice, batısında Çanakkale Merkez ve Bayramiç, doğuda ise Yenice ilçeleri ile çevrilidir. İlçe çukur bir vadiye kurulmuştur.
Orman varlığı açısından zengin olan Çan'da birçok orman içi mesire yeri ve üç kaplıca vardır.
c) İklim
Çan'da genellikle Akdeniz iklimi ile Karadeniz iklimi arasında geçiş iklimi hakimdir. Kuzey rüzgarları daha etkilidir. Yıllık yağış miktarı 600-850 mm kadardır. Yağışlar daha çok sonbahar, kış, ilkbahar mevsiminde görülür. Özellikle kış aylarında ilçede yoğun sis görülmektedir.
d) Nüfus
İlçede yıllık nüfus artış hızı binde 8 dolaylarındadır. Nüfus artışı ilçeye olan göçlerden olmaktadır. İlçede geleneksel aile planlaması vardır. Genellikle emekliler, maddi durumu iyi olan aileler Altınoluk'a, Küçükkuyu'ya, Çanakkale'ye göç etmektedirler.
1950'lerde 1500 civarında merkez nüfusu olan Çan'da, Sanayinin gelişmesine bağlı olarak özellikle merkez nüfusunun hızla arttığı görülmektedir.
2021 yılı TÜİK verilerine göre Çan Nüfusu 48.023 'tür.
e) Ekonomi
İlçemiz 1950' lerin sonuna kadar özellikle hayvancılık olmak üzere tarımsal ağırlıklı bir yapıya sahip iken bu yıllarda kurulan Kaleseramik Çanakkale Kalebodur Seramik Fabrikalarının kurulup işletmeye açılmasıyla ve bu oluşumun kolu sayılan taşımacılık sektöründeki gelişmeler ve madencilik sektöründe gerek kamu (ÇLİ) gerekse özel sektörce yapılan girişimler sonucu değişime uğramıştır. Günümüzde İlçenin ekonomik yapısının ana faaliyet kolları merkezinde sanayi, madencilik, ve ticaret, köylerde ise büyük baş ve küçük baş hayvan yetiştiriciliği, süt üreticiliği ve tarımdır.
d )Eğitim Öğretim
Çan'da önceleri Sarı Camii (Yukarı Camii) yanında mahalle mektebi açılır. Öğretmenin ücreti banyoların gelirinden verilirdi. II. Meşrutiyetin ilanından sonra Maarif Nezaretine bağlı3 sınıflı Mekteb-i İptidaiye açılır. I. Dünya Savaşı başlarında Rüştüye binası1921 yılında Yunanlılar tarafından yakılır. Cumhuriyetin ilanından sonra 4 derslikli, 5 sınıflı şimdiki Atatürk İlkokulunun üst bahçesine Pazarköy İlkokulu adıyla yeni bir okul yapılır, öğretime başlar. Bu okul daha sonra 18 Eylül (Biga'nın kurtuluşu) ilkokulu adını alır. İlçede ortaokul ise 1952 yılında açılır. 1966 yılında lise açılınca Çan Lisesine dönüşür. Daha sonra Lise ile ortaokul birbirinden ayrılarak gayrı müdürlükler olur. İlçemizde okur-yazar oran ı%97'dir. Eğitim-öğretim Türkiye ortalamasının çok üzerindedir.
